Om cryptocurrencies kun je niet meer heen op de financiële markt. De grote leider in de markt is natuurlijk Bitcoin, maar er zijn twijfels of betalen met deze digitale munt uiteindelijk wel echt zo duurzaam is. Bij het energieverbruik en de CO2-uitstoot worden vraagtekens gezet, maar hoe vervuilend is de digitale munt nou echt?

Bill Gates sprak eerder al zijn zorgen uit over de invloed van Bitcoin op het klimaat. Andere partijen gaven op hun beurt weer aan dat Bitcoin helemaal niet zo vervuilend is als gedacht. Hoe vervuilend is de Bitcoin nu echt? En nog belangrijker: hoeveel verschilt dit van ons huidige betaalsysteem?

CO2-uitstoot per transactie

Na een paar klikken op internet kom je verschillende onderzoeken tegen. Volgens Digiconomist gebruikt één Bitcoin-transactie ongeveer 930 kWh aan elektriciteit. Volgens de Rabobank zou dit in neerkomen op ongeveer 330 CO2e per transactie in Nederland. Komt de energie uit Chinese kolencentrales dan stijgen CO2-equivalenten naar 450. Maar is dit echt zoveel?

De Nederlandsche Bank deed in 2018 onderzoek naar de CO2-uitstoot van de betalingen met de euro. In dit onderzoek wordt duidelijk dat de uitstoot van een contante betaling 4,6 gram CO2 bedraagt. Een pinbetaling is goed voor 3,8 gram CO2. Deze 3,8 gram is later door de Nederlandse centrale bank bijgesteld naar 0,9 gram CO2 per betaling. Dit zou betekenen dat een Bitcoin-transactie, verwerkt in China, vijfhonderd keer meer CO2 uitstoot dan een pintransactie in Nederland.

Visa-transactie vs. Bitcoin-transactie

Ook de Rabobank beaamt de hoge uitstoot van Bitcoin ten opzichte van een euro-transactie: “Een Bitcoin-transactie kost krankzinnig veel energie, een gewone girale betaling kost een fractie hiervan. Twintig keer bankdrukken tegenover één muisklik.”

“In een recente publicatie van PWC wordt voorgerekend dat één transactie in het Bitcoinnetwerk 750 kilowatt aan energie verbruikt. Voor dezelfde hoeveelheid energie kunnen 450.000 Visa-transacties worden uitgevoerd. Het is te vergelijken met het elektriciteitsverbruik van een Nederlands gezin in ongeveer 75 dagen”, aldus Rabobank.

‘Valse vergelijking’

Jerrymie Marcus van BTC Direct geeft aan dat Rabobank de onderzoeken niet op deze manier mag vergelijken. “In het onderzoek van PWC wordt Bitcoin vergeleken met Visa. Maar dat is niet eerlijk. Bitcoin is een volledig monetair netwerk; dit omvat het monetaire beleid, de bevestiging van huidige transacties, een grootboek van alle transacties in het verleden (de blockchain) en de beveiliging van het totale betaalnetwerk. Visa daarentegen is slechts een schakel in de hele keten van transacties. Visa vertrouwt op centrale en commerciële banken, op verschillende overheidsinstanties en op betaalnetwerken zoals ACH, Fedwire en Swift. Dat wordt allemaal niet meegerekend als er alleen naar het energieverbruik per transactie wordt gekeken.”

Visa To Start Settling Transactions With Bitcoin Partners In USDC https://t.co/xdTAdNXyek pic.twitter.com/QwgQupRhX9

— Forbes (@Forbes) March 29, 2021

“De tegenstelling die PWC opwerpt tussen Visa en Bitcoin wordt overigens niet door Visa gesteund. In tegendeel, de creditcardmaatschappij omarmt Bitcoin juist”, zegt Jerrymie, die verwijst naar de tweet van Forbes.

Hoewel de cijfers lastig te vergelijken zijn, kun je gerust stellen dat de CO2-voetafdruk van een Bitcoin-transactie honderden malen hoger is dan die van een pinbetaling, aldus De Nederlandsche Bank.

Daan Kleiman van Bitcoin-platform Bitonic is het hier absoluut niet mee eens. “Een transactie is niet terug te rekenen naar energie, omdat een transactie niet op zichzelf staat. Bitcoin-transacties kunnen niet los gezien worden van een Bitcoin-block. In een block zit een verzameling van transacties die op allerlei manieren verbonden zit met andere constructies.”

“Per transactie terugrekenen is dus niet mogelijk, je kunt alleen het hele systeem vergelijken. Zo moet er bij een vergelijking onder meer gekeken worden naar hoeveel CO2 er vrijkomt bij de beveiliging van het bankensysteem, bijvoorbeeld de bewaking van de goudopslag bij De Nederlandsche Bank. Het mooie aan Bitcoin is dat je alleen internet en stroom nodig hebt”, zegt Daan.

Bitcoin-systeem makkelijker te vergroenen

“In geval van overcapaciteit bij een kolencentrale of windemolenpark kunnen er (meer) computers ingeschakeld worden. Hierdoor kan energie die anders verloren gaat, gebruikt worden om te minen.” Daarnaast is Bitcoin makkelijker te vergroenen dan het huidige systeem. Omdat er enkel elektriciteit nodig is hoeft alleen het opwekken hiervan milieubewust te gebeuren. Het hele euro-systeem vergroenen is een stuk lastiger. “Als je heel flauw wil doen, moet je zelfs kijken naar wat mensen die werken bij banken uitstoten. Die zijn namelijk bij Bitcoin niet nodig”, aldus Kleiman.

“Eerst was het alleen maar voor criminelen en nu verwoest Bitcoin de wereld. Bankiers geloven dat zij het beste systeem hebben, voor hen is het wellicht lastig te begrijpen dat er een (beter) alternatief is. Het is een soort concurrentie”, zegt hij.

Investeren in Bitcoin: 5 vragen aan trader en analist Madelon Vos

Toch zijn de banken op dit moment nog oppermachtig in de financiële wereld. “Hypotheekaanvragen kunnen bijvoorbeeld nog niet via Bitcoin”, zegt Kleinman, die verwacht dat we dit in de toekomst wel gaan zien. Lees in dit artikel hoe Twitter-oprichter Jack Dorsey over deze materie denkt.